Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1VGXwTyU3Qq2
Ilustracja przedstawia żołnierzy w 1938 roku stojących w grupie na tle zabudowań Jerozolimy. Są oni ubrani w koszule z krótkim rękawem, spodnie oraz okrągłe hełmy z rondem. Na piersiach mają przepasane plecaki.

Wojna wszystkich ze wszystkimi: mandaty brytyjski i francuski na Bliskim Wschodzie.

Brytyjscy żołnierze w dzielnicy żydowskiej Jerozolimy, 1938 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Brytyjczycy oraz Francuzi podczas I wojny światowej (1914–1918) prowadzili rozgrywkę o wpływy na Bliskim Wschodzie w dość cyniczny sposób. Z jednej strony Londyn, mając nadzieję na podburzenie Arabów do wystąpienia przeciwko Turcji, mamił lokalnych dostojników arabskich obietnicami pełnej niepodległości. Poczynania władz brytyjskich przyniosły nawet spodziewany efekt w postaci powstania Husajna z dynastii Haszymidów, władcy Mekki, i jego syna Fajsala przeciwko Turkom. Z drugiej strony mocarstwa ententy – w tajemnicy przed swoimi arabskimi sojusznikami – ustalały granice stref wpływów w tej części świata. Zapobiegliwi Brytyjczycy i Francuzi już wiosną 1916 r. podpisali porozumienie, zwane układem Sykesa–Picota, w którym dzielili pomiędzy siebie zależny do tej pory od Turków Bliski Wschód: obszary Palestyny, dzisiejszej Jordanii i Iraku miały przypaść Brytyjczykom, a Liban oraz Syria – Francji. Ignorując rozbudzone wśród Arabów nastroje niepodległościowe, mocarstwa ententy zdołały po wojnie swój plan wprowadzić w życie, a nawet zyskać dla niego aprobatę Ligi Narodów w 1920 r. Wystarczyło jednak niespełna 30 lat, aby mocarstwowe plany Brytyjczyków i Francuzów na Bliskim Wschodzie runęły jak domek z kart.

RQQe2wrpuwnz51
Linia czasu przedstawia wydarzenia między 1914 a 1939 rokiem: 1914-1918 I wojna światowa, 1917 ogłoszenie deklaracji Balfoura, 28 VI 1919 podpisanie traktatu wersalskiego, 1920 podpisanie porozumienia w San Remo, 1920 utworzenie Ligi Narodów z 44 państw, 1922 utworzenie Federacji Syryjskiej, 1932 wygaśniecie brytyjskiego mandatu nad Irakiem, 1936 ogłoszenie strajku przez arabskich  przywódców, 1393 rozpoczęcie II wojny światowej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wskażesz międzywojenne korzenie współczesnych konfliktów na Bliskim Wschodzie.

  • Przedstawisz racje, którymi kierowały się (i wciąż kierują) strony konfliktów na Bliskim Wschodzie.

  • Wyjaśnisz, dlaczego Mur Zachodni w Jerozolimie, zwany też Ścianą Płaczu, dzieli Żydów i Arabów – nie tylko w sensie dosłownym.

  • Opiszesz stroje i niektóre elementy życia codziennego międzywojennych mieszkańców Bliskiego Wschodu.

  • Ocenisz metody, jakie stosowali brytyjscy i francuscy mandatariusze, aby zachować swoje wpływy na Bliskim Wschodzie.