Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Rwdrd1VzzynsC
Zdjęcie przedstawia barykadę zbudowaną na styku ulic. Żołnierze są zgromadzeni wokół muru z cegieł, za którym stoi armata. Część z nich opiera się o strzelby.

Komuna Paryska i udział Polaków w Komunie

Barykada na rogu boulevard VoltaireRichard-Lenoir po jej zdobyciu przez wojska rządowe.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Z czym kojarzy się dziś czerwony sztandar i kiedy pojawił się jako symbol? Funkcjonował w świadomości ludu pracującego i inteligencji jeszcze przed utworzeniem Związku Sowieckiego, przed rządami Lenina i okresem stalinizmu. Symbolizował przelaną przez XIX‑wiecznych robotników krew. W pełni świadomi jego symboliki byli komunardzi – rewolucyjnie nastawieni mieszkańcy Paryża, którzy w 1871 r. uznawali go za emblemat lewicowych, socjalistycznych wartości. Wielu historyków przyjmuje ten rok jako cezurę w dziejach XIX w. Data wyznacza punkt zwrotny w dziejach politycznych ze względu na objęcie hegemonii europejskiej przez Niemcy oraz w dziejach społecznych – ze względu na Komunę Paryską. Po klęsce Francji w wojnie z Prusami w 1871 r.  obalono monarchię i proklamowano III Republikę. Na początku lutego 1871 r. osłabiona Francja poprosiła o rozejm, a w maju straciła Alzację i Lotaryngię. Musiała też zapłacić wysoką kontrybucję; do momentu spłaty na jej terytorium przebywały pruskie wojska okupacyjne… W takich realiach w Paryżu wybuchła rewolucja skierowana przeciwko nowym francuskim władzom. Przyjrzyjmy się temu zrywowi. Czy była to ostatnia romantyczna rewolucja? Może wzorcowy przykład dyktatury ludu pracującego? A może w końcu próba likwidacji państwa?

Rf9AcaxDMNJN71
Oś czasu przedstawia następujące wydarzenia. 1852 rok Proklamowanie się Napoleona Trzeciego na Cesarza Francuzów. 19 lipca 1870 Rozpoczęcie wojny francusko‑pruskiej. Od 19 sierpnia do 27 października 1870 Oblężenie Metzu, klęska Francuzów. Od 1 do 2 września 1870 Bitwa pod Sedanem.  4 września 1870 Powstanie robotników w Paryżu. 4 września 1870 Obalenie cesarstwa i ustanowienie republiki we Francji. 17 lutego 1870 Wybranie Adolfa Thiersa na szefa władzy wykonawczej republiki francuskiej. 18 lutego 1871 Zakończenie wojny. Od 18 marca 1871 do 28 maja 1871 Rewolucja – Komuna Paryska. 1914 Rozpoczęcie pierwszej wojny światowej.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoje cele
  • Wyjaśnisz, dlaczego akurat ludność Paryża tak gwałtownie zareagowała na wydarzenia związane z całą Francją.

  • Scharakteryzujesz cele walk Komuny Paryskiej i skutki jej rządów.

  • Rozstrzygniesz, czy zgodziłbyś/zgodziłabyś się z założeniami Deklaracji programowej Komuny Paryskiej.

  • Ocenisz, czy reformy Komuny Paryskiej faktycznie niosły ważne zmiany społeczne.

  • Wytłumaczysz, dlaczego w walkach Komuny Paryskiej brali udział Polacy.