Oddziaływanie na krajobraz naturalny jednej lub kilku grup kulturowych poprzez nakładanie wytworów ludzkich na elementy przyrodnicze nosi miano krajobrazu kulturowego. Na specyfikę krajobrazu kulturowego również wpływa rodzaj gatunków roślinności przydomowej oraz zasoby niematerialne, czyli na przykład regionalne kulinaria, gwara czy tradycje i rytuały. Elementy dziedzictwa kulturowego w przestrzeni geograficznej skutkują większym zainteresowaniem konkretnym miejscem, a co za tym idzie – wpływają na rozwój turystyki danego regionu. W ten sposób dziedzictwo kulturowe wpływa na rozwój lokalny. Bardzo ważnym aspektem w gospodarowaniu krajobrazem kulturowym jest więc zachowanie jego odrębności, miejscowo występujących wzorców przestrzennych oraz stałe jego pielęgnowanie celem jak najdłuższego zachowania.

Na dziedzictwo materialne wsi wpływa układ pól uprawnych i siedlisk, umiejscowienie zagród, materiał oraz styl architektoniczny zabudowy mieszkalnej czy gospodarczej. Szczególnym aspektem w planowaniu przestrzennymplanowanie przestrzenneplanowaniu przestrzennym jest rozmieszczenie placu, kościołów, cmentarzy, kaplic, dworów, parków itp. Ważnym elementem w zasobie krajobrazowym jest ekspozycja krajobrazowa poszczególnych elementów zabudowy.

RFTR8uQlhI5mk

Zdjęcie przedstawia widok z góry na teren zielony, głównie łąki, na którym stoją budynki. Zabudowa nie jest zbyt gęsta. Domy mają spadziste dachy. Po lewej stronie zdjęcia w górnym rogu znajduje się małe jezioro. Nad terenem unoszą się niskie chmury.

Dziedzictwo kulturowe miast jest zależne od rozkładu oraz umiejscowienia rynku, zabudowy staromiejskiej, placu‑głównego, rozmieszczenia uliczek, stylu architektonicznego, rozmieszczenia zamków, dworów czy też murów obronnych. Ważnym elementem wśród powyższych czynników jest zachowanie w dobrej kondycji zieleni pod postacią ogrodów i parków.

R1LhhfiYMLcFq

Zdjęcie przedstawia miasto nocą. Na pierwszym planie jest most prowadzący do bramy miasta. Przy moście stoją rzeźby. Po dwóch stronach mostu widać kamienice. Brama prowadząca do miasta w formie łuku ma dwie wieże. Brama miasta oraz budynki dalej, w tle, są oświetlone.

Istotnym czynnikiem w planowaniu przestrzennym na wsiach i w miastach o unikatowym krajobrazie kulturowym jest planowanie nowych elementów przestrzennych, uwzględniając przy tym współczesne standardy, ale przy zachowaniu spójności z elementami kulturowymi. Poważnym problemem przy zachowywaniu krajobrazu kulturowego wsi jest postępująca urbanizacja, która często dotyka tereny podmiejskie poprzez zachwianie ekologiczne oraz deformację struktury wsi. Kolejnym zagrożeniem jest sąsiedztwo głównych tras komunikacyjnych, które przyczynia się do degradacji krajobrazu kulturowego. Innym aspektem wyniszczającym krajobraz jest brak świadomości ludzkiej, czego wynikiem jest rozpraszanie zabudowy, przenoszenie modernistycznych wzorców architektonicznych na wieś, obecność wielkokubaturowej i wysokościowej zabudowy, brak ochrony cennych widoków i stref ekspozycji panoram oraz zanik tradycyjnych elementów krajobrazu rolniczego czy modyfikacja lub rezygnacja z tradycyjnych ogrodów przydomowych.

Słownik