Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Na tej lekcji zapoznamy się z typowymi metodami sprawdzania, czy szereg liczbowyszereg liczbowyszereg liczbowy jest rozbieżny.

Zaczniemy od następującego przykładu.

Przykład 1

Szereg n=1an jest rozbieżny. Uzasadnimy, że dla k0 szereg n=1k·an jest także rozbieżny.

Rozwiązanie

Ciąg sum częściowych szeregu n=1an

jest następującej postaci:

sn=a1+a2+a3++an.

Ciąg sum częściowych szeregu

n=1k·an

jest następującej postaci:

tn=k·a1+k·a2+k·a3++k·an=

=ka1+a2+a3++an=k·sn.

Ponieważ ciąg sn jest rozbieżny, zatem ciąg tn=ksn jest także rozbieżny.

Zatem udowodniliśmy, że szereg n=1k·an jest także rozbieżny.

Sformułujmy zatem twierdzenie:

O mnożeniu szeregu rozbieżnego przez liczbę
Twierdzenie: O mnożeniu szeregu rozbieżnego przez liczbę

Jeżeli szereg n=1an jest rozbieżny oraz k jest różne od 0, to szereg n=1k·an jest także rozbieżny.

Sformułujemy teraz twierdzenie, które pozwala stwierdzić, że szereg nie jest zbieżny.

Warunek wystarczający rozbieżności szeregu
Twierdzenie: Warunek wystarczający rozbieżności szeregu

Jeżeli ciąg an jest rozbieżny lub granicą ciągu an jest liczba niezerowa, to szereg n=1an jest rozbieżny.

Przykład 2

Zbadamy zbieżność szeregu n=1n+1100n+7.

Rozwiązanie

Obliczamy granicę

limnn+1100n+7=limn1+1n100+7n=1100.

Ponieważ ciąg an=n+1100n+7 jest zbieżny do liczby różnej od 0, zatem szereg n=1n+1100n+7 jest rozbieżny.

Przykład 3

Zbadamy zbieżność szeregu n=1-1nn+15n-3.

Rozwiązanie

Przekształćmy ciąg an do postaci an=-1nn+15n-3=-1n+1n5-3n.

Jeżeli n=2k, gdzie k+, to a2k=1+12k5-32k i

limk1+12k5-32k=15.

Jeżeli n=2k-1, gdzie k+, to a2k-1=-1+12k+15-32k+1 i

limk-1+12k+15-32k+1=-15.

Zatem ciąg an=-1nn+15n-3 jest rozbieżny, a zatem szereg n=1-1nn+15n-3 jest rozbieżny.

Przykład 4

Zbadamy zbieżność ciągu n=1nn2+1-n2-1.

Rozwiązanie

Obliczamy granicę ciągu:

limnnn2+1-n2-1=

=limnnn2+1-n2-1)(n2+1+n2-1n2+1+n2-1=

=limn2nn2+1+n2-1=

limn21+1n2+1-1n2=1

Ponieważ granicą ciągu an=nn2+1-n2-1 jest 1, zatem na podstawie warunku wystarczającego rozbieżności szeregu możemy stwierdzić, że szereg n=1nn2+1-n2-1 jest rozbieżny.

Słownik

szereg liczbowy
szereg liczbowy

szeregiem liczbowym o wyrazach a1,a2,a3,... nazywamy ciąg, którego kolejnymi wyrazami są sumy początkowych wyrazów ciągu an:

s1=a1,

s2=a1+a2,

s3=a1+a2+a3,

...

jeżeli ciąg sum częściowych szeregu ma granicę, to nazywamy ją sumą szeregu; jeżeli suma szeregu jest skończona, to szereg nazywamy zbieżnym, jeżeli suma szeregu jest nieskończona lub jeżeli ciąg sum częściowych szeregu nie ma granicy, to szereg nazywamy rozbieżnym