Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

Tekst do ćwiczeń

Tadeusz Różewicz Opowiadanie o starych kobietach

Lubię stare kobiety
brzydkie kobiety
złe kobiety

są solą ziemisól ziemisolą ziemi

nie brzydzą się
ludzkimi odpadkami
znają odwrotną stronę
medalu
miłości
wiary

przychodzą i odchodzą
dyktatorzy błaznują
mają ręce splamione
krwią ludzkich istot

stare kobiety wstają o świcie
kupują mięso owoce chleb
sprzątają gotują
stoją na ulicy z założonymi
rękami

milczą

stare kobiety
są nieśmiertelne

Hamlet miota się w sieci
Faust gra rolę nikczemną i śmieszną
Raskolnikow uderza siekierą
stare kobiety są
niezniszczalne
uśmiechają się pobłażliwie

umiera bóg
stare kobiety wstają jak co dzień
o świcie kupują chleb wino rybę

umiera cywilizacja
stare kobiety wstają o świcie
otwierają okna
usuwają nieczystości

umiera człowiek
stare kobiety
myją zwłoki
grzebią umarłych
sadzą kwiaty
na grobach

lubię stare kobiety
brzydkie kobiety
złe kobiety

wierzą w życie wieczne
są solą ziemi
korą drzewa
są pokornymi oczami zwierząt

tchórzostwo i bohaterstwo
wielkość i małość
widzą w wymiarach właściwych

zbliżonych do wymagań
dnia powszedniego

ich synowie odkrywają Amerykę
giną pod Termopilami

umierają na krzyżach
zdobywają kosmos

stare kobiety wychodzą o świcie
do miasta kupują mleko chleb
mięso przyprawiają zupę
otwierają okna

tylko głupcy śmieją się
ze starych kobiet
brzydkich kobiet
złych kobiet

bo to są piękne kobiety
dobre kobiety
stare kobiety

są jajem
są tajemnicą bez tajemnicy
są kulą która się toczy

stare kobiety
są mumiami
świętych kotów

są małymi
wysychającymi źródłami
pomarszczonymi owocami
albo tłustymi
owalnymi buddami

kiedy umierają
z oka wypływa
łza
i łączy się
na ustach z uśmiechem
młodej dziewczyny

2 Źródło: Tadeusz Różewicz, Opowiadanie o starych kobietach, [w:] Poezja, t. 2, Wrocław 2006, s. 374–377.
sól ziemi
1
Pokaż ćwiczenia:
111
Ćwiczenie 1

Zgromadź co najmniej piętnaście synonimów wyrazu staruszka. Zapisz je w formie mapy myśli, grupując według określeń, które są nacechowane pozytywnie, negatywnie i neutralnie.

R174S7QEoGIZg
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Staruszka
      • Elementy należące do kategorii Staruszka
    • Nazwa kategorii: nacechowane pozytywnie
        • Elementy należące do kategorii nacechowane pozytywnie
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
        • Koniec elementów należących do kategorii nacechowane pozytywnie
    • Nazwa kategorii: nacechowane negatywnie
        • Elementy należące do kategorii nacechowane negatywnie
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
        • Koniec elementów należących do kategorii nacechowane negatywnie
    • Nazwa kategorii: nacechowane neutralnie
        • Elementy należące do kategorii nacechowane neutralnie
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
      • Nazwa kategorii:
        • Koniec elementów należących do kategorii nacechowane neutralnie
      Koniec elementów należących do kategorii Staruszka

    • Staruszka
      • nacechowane pozytywnie
      • nacechowane negatywnie
      • nacechowane neutralnie
1
R10b2N2ptviQa1
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2

Wypisz z utworu Tadeusza Różewicza Opowiadanie o starych kobietach wszystkie epitety określające bohaterki liryczne wiersza.

RmKGi6bWouP76
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3

Odpowiedz na pytanie, dlaczego Tadeusz Różewicz zatytułował swój wiersz Opowiadanie o starych kobietach.

RoUGZoaVckX9q
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 4
RCqrytKCAXS1b1
Zaznacz odpowiednie określenia tak, żeby w zdaniach 1 i 2 powstały prawdziwe stwierdzenia na temat wiersza Opowiadanie o starych kobietach. 1. W obliczu starości kobiety ukazane są jako istoty piękne / brzydkie, ponieważ z wiekiem zmienia się ich fizyczny wygląd i stają się nieatrakcyjne. / z godnością wykonują wszystkie codzienne czynności.

2. W wierszu Opowiadanie o starych kobietach starość jest deprecjonowana / nobilitowana, ponieważ poeta przedstawia ją w sposób turpistyczny. / poeta podkreśla, że starzy ludzie odgrywają ważną rolę.

Zaznacz odpowiednie określenia tak, żeby w zdaniach 1 i 2 powstały prawdziwe stwierdzenia na temat wiersza Opowiadanie o starych kobietach.

1. W obliczu starości kobiety ukazane są jako istoty {#piękne} / {brzydkie}, ponieważ {z wiekiem zmienia się ich fizyczny wygląd i stają się nieatrakcyjne.} / {#z godnością wykonują wszystkie codzienne czynności.}

2. W wierszu Opowiadanie o starych kobietach starość jest {deprecjonowana} / {#nobilitowana}, ponieważ {poeta przedstawia ją w sposób turpistyczny.} / {#poeta podkreśla, że starzy ludzie odgrywają ważną rolę.}

1
Rh4fyMU6QOjLh
1. W obliczu starości kobiety ukazane są jako istoty a. piękne / b. brzydkie, ponieważ c. z wiekiem zmienia się ich fizyczny wygląd i stają się nieatrakcyjne. / d. z godnością wykonują wszystkie codzienne czynności. 2. W wierszu Opowiadanie o starych kobietach starość jest a. deprecjonowana / b. nobilitowana, ponieważ c. poeta przedstawia ją w sposób turpistyczny. / d. poeta podkreśla, że starzy ludzie odgrywają ważną rolę. (Uzupełnij).
1. W obliczu starości kobiety ukazane są jako istoty a. piękne / b. brzydkie, ponieważ c. z wiekiem zmienia się ich fizyczny wygląd i stają się nieatrakcyjne. / d. z godnością wykonują wszystkie codzienne czynności.
2. W wierszu Opowiadanie o starych kobietach starość jest a. deprecjonowana / b. nobilitowana, ponieważ c. poeta przedstawia ją w sposób turpistyczny. / d. poeta podkreśla, że starzy ludzie odgrywają ważną rolę.
21
Ćwiczenie 5

Wyjaśnij znaczenie metafor obrazujących stare kobiety, które pojawiają się w wierszu Tadeusza Różewicza.

R1Fd9MHD9fu0j
metafora:. znaczenie:. są solą ziemi korą drzewa są pokornymi oczami zwierząt. (Uzupełnij). są jajem są tajemnicą bez tajemnicy są kulą która się toczy. (Uzupełnij). są mumiami świętych kotów. (Uzupełnij). są małymi wysychającymi źródłami pomarszczonymi owocami albo tłustymi owalnymi buddami. (Uzupełnij).
metafora: znaczenie: są solą ziemi
korą drzewa
są pokornymi oczami zwierząt
są jajem
są tajemnicą bez tajemnicy
są kulą która się toczy
są mumiami
świętych kotów
są małymi
wysychającymi źródłami
pomarszczonymi owocami
albo tłustymi
owalnymi buddami
21
Ćwiczenie 6

Wybierz obraz, który – twoim zdaniem – może być ilustracją wiersza Tadeusza Różewicza Opowiadanie o starych kobietach. Uzasadnij swój wybór.

R1Km8U8SLKHYc
Obraz przedstawia popiersie starszej kobiety. Ukazany jest jej lewy profil. Na twarzy kobiety są zmarszczki. Kobieta ma na głowie futrzaną czapkę i płaszcz z futrzanym kołnierzem. Kobieta trzyma blisko twarzy otwartą książkę, czyta.
Gerard Dou, Stara kobieta czytająca książkę, ok. 1630-1635
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R5jjpfQs3bZAT
Obraz przedstawia popiersie starszej kobiety. Ukazany jest jej lewy profil. Kobieta ma pomarszczoną i zapadniętą twarz. Na głowie ma założoną chustę.
Jan Lievens, Matka Rembrandta, 1630
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1I9Wbn1jvEdV
Obraz przedstawia twarz starej kobiety w białym czepku. Jej twarz jest szczupła, są na niej zmarszczki i liczne bruzdy. Twarz kobiety wyraża smutek.
Vincent van Gogh, Stara wieśniaczka w białym czepcu, 1884
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1LBzjkKoQdUS
Uzasadnienie: (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 7

Wyjaśnij, dlaczego w wierszu Opowiadanie o starych kobietach Tadeusza Różewicza pojawiają się aluzje do wydarzeń historycznych oraz życia wybranych bohaterów literackich.

R12nqO15vbaqU
Aluzja. Twoje wyjaśnienie. Hamlet miota się w sieci. (Uzupełnij). Faust gra rolę nikczemną i śmieszną. (Uzupełnij). Raskolnikow uderza siekierą. (Uzupełnij). ich synowie odkrywają Amerykę. (Uzupełnij). giną pod Termopilami. (Uzupełnij).
Aluzja Twoje wyjaśnienie Hamlet miota się w sieci
Faust gra rolę nikczemną i śmieszną
Raskolnikow uderza siekierą
ich synowie odkrywają Amerykę
giną pod Termopilami
31
Ćwiczenie 8

Przygotuj się do dyskusji na temat roli starych ludzi w społeczeństwie. Sformułuj pięć argumentów, w których odwołasz się do przesłania wiersza Tadeusza Różewicza Opowiadanie o starych kobietach oraz innych znanych ci tekstów kultury.

R1a6cozogVz6O
(Uzupełnij).
cyt10
31
Ćwiczenie 9

Czy zgadzasz się z opinią Marii Janion, iż Ludzie wierzą, że starcy mają coś ważnego do powiedzenia. Tymczasem na ogół jest to – jak sądzę – coś głęboko pesymistycznego, o czym lepiej milczeć, bo nie należy ludzi martwić Indeks górny 1cyt10Indeks górny 1? Sformułuj odpowiedź, w której odwołasz się do Opowiadania o starych kobietach Tadeusza Różewicza i uzasadnisz swoje stanowisko.

R18YoGHWnVm4h
(Uzupełnij).
Praca domowa

Stwórz katalog różnych tekstów kultury (utwory literackie, obrazy, filmy, spektakle teatralne, teksty piosenek…), w których pojawia się motyw starości.

Prezentacja multimedialna
Dla nauczyciela