Sprawdź się
Z nazwiskiem Plancka skojarzonych jest wiele pojęć, regularnie używanych w fizyce i astronomii. Oto kilka z nich; przypisz nazwom właściwe z nimi skojarzenia:
Definiuje kilogram we współczesnym układzie jednostek., Plamy na powierzchni Słońca, w rocznym uśrednieniu., Emitowana energia w funkcji temperatury i długości fali., Wszechświat tuż po Wielkim Wybuchu., Matematyczny zapis rozkładu Plancka., Najmniejszy/najmniejsza w swojej kategorii., Nie ma takiego pojęcia.
| długość Plancka | |
| era Plancka | |
| rozkład Plancka | |
| stała Plancka | |
| liczba Plancka | |
| nazwy tego pojęcia tu nie wymieniono, ale nosi nazwisko Plancka | |
| nazwy tego pojęcia tu nie wymieniono i nie ma ono nic wspólnego z Planckiem |
Celem Towarzystwa jest organizowanie, finansowanie i prowadzenie badań podstawowych stosowanych zarówno podstawowych jak i stosowanych.
Towarzystwo statutowo nieregularnie praktycznie wcale nie zajmuje się nauczaniem (dydaktyką) oraz popularyzacją nauki.
Najbardziej trafne, choć nieprecyzyjne, byłoby porównanie działalności Towarzystwa z funkcjonowaniem w Polsce Polskiej Akademii Nauk pojedynczego uniwersytetu porozumienia kilku uniwersytetów grupy sprofilowanych liceów pod opieką jednego uniwersytetu.
W roku 1911, z inicjatywy niemieckich naukowców, powstało Towarzystwo Cesarza Wilhelma (Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft). Max Planck był dwukrotnie jego przewodniczącym - w latach 1930-37 oraz od 1945 do swej śmierci. Towarzystwo Maxa Plancka (Max-Planck Gesellschaft) działa w Niemczech od 1949 r. i jest kontynuatorem tradycji swego poprzednika sprzed I Wojny Światowej. Wskaż właściwe informacje o działalności Towarzystwa Maxa Plancka:
Zajmuje się, za pośrednictwem swych Instytutów, badaniami {wyłącznie} {w dużej mierze} {#między innymi} z zakresu nauk przyrodniczych.
Celem Towarzystwa jest organizowanie, finansowanie i prowadzenie badań {#podstawowych} {stosowanych} {zarówno podstawowych jak i stosowanych}.
Towarzystwo {statutowo} {nieregularnie} {#praktycznie wcale nie} zajmuje się nauczaniem (dydaktyką) oraz popularyzacją nauki.
Najbardziej trafne, choć nieprecyzyjne, byłoby porównanie działalności Towarzystwa z funkcjonowaniem w Polsce {#Polskiej Akademii Nauk} {pojedynczego uniwersytetu} {porozumienia kilku uniwersytetów} {grupy sprofilowanych liceów pod opieką jednego uniwersytetu}.
Planck miał powiedzieć swemu synowi, że „dokonał odkrycia porównywalnego z odkryciem Newtona”. Wymień co najmniej dwa odkrycia Newtona z dziedziny fizyki, które Planck mógł mieć na myśli; zapisz je w przygotowanym polu i porównaj z propozycjami wzorcowymi.
Wykonaj poprzednie ćwiczenie; zapoznaj się z wzorcową odpowiedzią. Wskaż najbardziej trafne porównanie odkrycia Plancka z dokonaniem Newtona, o którym mowa.
- Porównanie jest o tyle nietrafne, że oba odkrycia dotyczą zupełnie różnych dziedzin fizyki. Nie można więc dokonać żadnego porównania wagi każdego z tych odkryć.
- Waga odkrycia Newtona jest bezdyskusyjnie większa od wagi odkrycia Plancka - przez tego ostatniego przemawiała niejaka megalomania.
- Waga odkrycia Plancka jest bezdyskusyjnie większa od wagi odkrycia Newtona - może Planck wtedy nie potrafił jeszcze docenić tego, co odkrył.
- Porównanie jest w miarę trafne: odkrycie Plancka zasługuje bez wątpienia na miano "prawa powszechnego świecenia" i w tym sensie jest odpowiednikiem "prawa powszechnego ciążenia" Newtona, tyle że w obszarze elektromagnetyzmu.
Wskaż zdania prawdziwe dotyczące relacji prawa Plancka (w jego ostatecznej postaci) i XIX-wiecznych osiągnięć w dziedzinie elektromagnetyzmu. "Prawo Plancka … :
- …to fenomenologiczny (empiryczny) wzór, objaśniający wyniki badań nad emisją promieniowania przez materię, ale bez własnej teoretycznej podbudowy."
- …stanowi minimalne ulepszenie wcześniejszych teoretycznych interpretacji wyników badań nad emisją promieniowania przez materię."
- …stanowi zupełnie nową teoretyczną interpretacją wyników badań nad emisją promieniowania przez materię."
- …jest teoretyczną interpretacją zgodną z elektrodynamiką Maxwella."
- …jest teoretyczną interpretacją sprzeczną z elektrodynamiką Maxwella; jego sformułowanie doprowadziło do obalenia tej ostatniej."
- …jest teoretyczną interpretacją sprzeczną z elektrodynamiką Maxwella, ale nie obala tej ostatniej."
- …dotyczy wyłącznie absorpcji i emisji promieniowana elektromagnetycznego przez materię, podczas gdy elektrodynamika Maxwella opisuje także rozchodzenie się fal elektromagnetycznych".
- …dotyczy, jak elektrodynamika Maxwella, wyłącznie rozchodzenia się fal elektromagnetycznych".
- …dotyczy, jak elektrodynamika Maxwella, zarówno rozchodzenia się fal elektromagnetycznych jak i absorpcji i emisji tych fal przez materię".
Uważa się, że "idea kwantów" Plancka otworzyła przed fizyką, na przełomie stuleci, jedną z dwóch głównych dróg rozwoju "o jakich nie śniło się fizykom o pokolenie starszym niż Planck i …". No właśnie, kim był ten drugi (byli ci drudzy) i jaką drogę rozwoju fizyki wskazał (wskazali) w pierwszej dekadzie XX wieku?
- Albert Einstein; opracował szczególną i ogólną teorię względności.
- Albert Einstein; podał teoretyczną interpretację zjawiska fotoelektrycznego.
- Albert Einstein i Marian Smoluchowski; podali teoretyczną interpretację ruchów Browna.
- Wilhelm Roentgen; odkrył promienie X i zbadał ich właściwości.
- Ernst Rutherford; potwierdził doświadczalnie istnienie jądra atomowego.
- Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie; odkryli i opisali zjawisko naturalnej promieniotwórczości.
Max Planck został wyróżniony praktycznie natychmiast niecałą dekadę kilkanaście lat ponad ćwierć wieku po dokonaniu swego odkrycia, w czasie gdy jego koncepcja pozostawała wyłącznie teorią, która nie budziła kontrowersji. jego koncepcja wzbudzała jeszcze kontrowersje, ale na jej gruncie
budowano już zręby ogólnej teorii kwantowej i objaśniano wyniki
niektórych eksperymentów. jego koncepcja nie wzbudzała już kontrowersji, a na jej gruncie
powstała mechanika kwantowa i objaśnione zostały wyniki
wszystkich wykonywanych ówcześnie eksperymentów.
Ten drugi naukowiec został wyróżniony praktycznie natychmiast niecałą dekadę kilkanaście lat ponad ćwierć wieku po dokonaniu swego odkrycia w ostatecznej postaci, w czasie gdy jego koncepcja pozostawała wyłącznie teorią,
która nie budziła kontrowersji. jego koncepcja wzbudzała jeszcze kontrowersje,
ale na jej gruncie udało się objaśnić wyniki kilku obserwacji. jego koncepcja nie wzbudzała już kontrowersji, a na jej gruncie
powstała zamknięta teoria grawitacji i objaśnione zostały wyniki
praktycznie wszystkich znanych faktów doświadczalnych.
Warto przy tym podkreślić, że podobnie jak Planck w odróżnieniu od Plancka ten drugi uczony został uhonorowany za swoje sztandarowe odkrycie za inne swoje odkrycie, niezwiązane z "ideą kwantów" za inne swoje odkrycie, bezpośrednio związane z "ideą kwantów".
Wskaż najbardziej trafne uzupełnienia zdań dotyczących uhonorowania nagrodą Nobla Maxa Plancka i naukowca wskazanego w poprzednim ćwiczeniu.
{Nagroda dla Plancka} {Nagroda dla drugiego naukowca} {#Nagroda dla nich obu} została przyznana za zasługi w dziedzinie {fizyki doświadczalnej} {#fizyki teoretycznej}. Nagrody te zostały przyznane {#w odstępie kilku lat} {Planckowi niemal dekadę wcześniej} {Planckowi niemal dekadę później}.
Max Planck został wyróżniony {praktycznie natychmiast} {niecałą dekadę} {#kilkanaście lat} {ponad ćwierć wieku} po dokonaniu swego odkrycia, w czasie gdy {jego koncepcja pozostawała wyłącznie teorią, która nie budziła kontrowersji.} {#jego koncepcja wzbudzała jeszcze kontrowersje, ale na jej gruncie
budowano już zręby ogólnej teorii kwantowej i objaśniano wyniki
niektórych eksperymentów.} {jego koncepcja nie wzbudzała już kontrowersji, a na jej gruncie
powstała mechanika kwantowa i objaśnione zostały wyniki
wszystkich wykonywanych ówcześnie eksperymentów.}
Ten drugi naukowiec został wyróżniony {praktycznie natychmiast} {niecałą dekadę} {#kilkanaście lat} {ponad ćwierć wieku} po dokonaniu swego odkrycia w ostatecznej postaci, w czasie gdy {jego koncepcja pozostawała wyłącznie teorią,
która nie budziła kontrowersji.} {#jego koncepcja wzbudzała jeszcze kontrowersje,
ale na jej gruncie udało się objaśnić wyniki kilku obserwacji.} {jego koncepcja nie wzbudzała już kontrowersji, a na jej gruncie
powstała zamknięta teoria grawitacji i objaśnione zostały wyniki
praktycznie wszystkich znanych faktów doświadczalnych.}
Warto przy tym podkreślić, że {podobnie jak Planck} {#w odróżnieniu od Plancka} ten drugi uczony został uhonorowany za {swoje sztandarowe odkrycie} {za inne swoje odkrycie, niezwiązane z "ideą kwantów"} {#za inne swoje odkrycie, bezpośrednio związane z "ideą kwantów"}.
Uszereguj chronologicznie odkrycia i teorie, które były skutkiem pojawienia się w fizyce planckowskiej "idei kwantów" na samym początku XX wieku. Na końcu listy umieść dokonanie, które nie jest bezpośrednim skutkiem tej idei. Elementy do uszeregowania: 1. Mechanika kwantowa, 2. Sformułowanie prawa Plancka, 3. Dualizm korpuskularno‑falowy opisu materii według de Broglie’a, 4. Dualizm korpuskularno‑falowy opisu światła, 5. Model atomu według Bohra, 6. Teoria Wielkiego Wybuchu
Paul Dirac, brytyjski fizyk XX wieku, rzekł: "Wielkość idei w nauce poznaje się po tym, jak bardzo zainspirowała innych do myślenia i jak szerokie obszary badań powstały dzięki niej."
Uszereguj chronologicznie odkrycia i teorie, które były skutkiem pojawienia się w fizyce planckowskiej "idei kwantów" na samym początku XX wieku. Na końcu listy umieść dokonanie, które nie jest bezpośrednim skutkiem tej idei.
- Sformułowanie prawa Plancka
- Dualizm korpuskularno‑falowy opisu światła
- Mechanika kwantowa
- Teoria Wielkiego Wybuchu
- Model atomu według Bohra
- Dualizm korpuskularno‑falowy opisu materii według de Broglie’a
Zaznacz odkrycie / teorię, które było skutkiem pojawienia się w fizyce planckowskiej "idei kwantów" na samym początku XX wieku. Możliwe odpowiedzi: 1. Sformułowanie prawa Plancka, 2. Dualizm korpuskularno‑falowy opisu światła, 3. Model atomu według Bohra, 4. Dualizm korpuskularno‑falowy opisu materii według de Broglie’a, 5. Mechanika kwantowa, 6. Teoria Wielkiego Wybuchu
Wspólną cechą dokonań wymienionych w poprzednim ćwiczeniu jest korzystanie ze stałej Plancka h. Ma ona różne interpretacje; ma także ciekawe jednostki. Wskaż właściwe informacje na jej temat:
- [h] =
- [h] =
- Stała h może służyć przeliczaniu pędu na długość fali
- Stała h (wespół ze stałą c) przelicza długość fali na energię
- Wartość h jest dziś znana nieskończenie dokładnie
- Wartość h jest dziś znana z dokładnością do 17 cyfr znaczących - to swoisty rekord wśród uniwersalnych stałych fizycznych
- Wartość h jest równa najmniejszej porcji energii, jaka może występować w przyrodzie
- Wartość h jest równa najmniejszej odległości, jaka może dzielić porcje materii lub energii w przyrodzie