Prezentacja interaktywna przedstawiająca różnorodne przywileje. Przywilej koszycki (1374 r.) [...] 6. Chcemy zadowolić się tym tylko, aby corocznie na św. Marcina wyznawcę (11 listopada) nam i następcom naszym na znak najwyższego panowania i uznania korony Królestwa Polskiego płacono po dwa grosze zwykłej monety, w królestwie obieg mającej, których czterdzieści osiem idzie na grzywnę polską, z każdego osiadłego i dzierżonego łanu lub jego części. [...] 8. Jeśli podczas panowania naszego lub następców naszych potrzeba nam będzie wyruszyć na wyprawę poza granice Królestwa Polskiego i jeśli szlachcie polskiej w naszej obecności lub bez nas z jakimkolwiek nieprzyjaciółmi w tej wyprawie przyjdzie bitwę stoczyć lub mieć spotkanie, w którym niektórzy będą do niewoli wzięci i poniosą większe lub mniejsze szkody w rzeczach lub osobach, wtedy im wypłacimy odszkodowanie. [...] 14. Nadto obiecujemy, że żadnego pana, rycerza lub szlachcica lub kogo innego, jakiegokolwiek stanu będzie, postronnego przybysza, czyli cudzoziemca, starostą nie uczynimy: Przyczyna: Ludwik Węgierski zabiegał o prawo dziedziczenia tronu polskiego przez jedną z córek. Statut warcki (1423 r.) Nieużytecznego sołtysa pan w dziedzictwie mając albo krnąbrnego, może rozkazać mu sołectwo jego sprzedać, który gdyby nie mógł mieć nabywcy, wtedy ów dziedzic z wymienionym sołtysem powinien [...] przyjść przed sędziego ziemskiego i wybrać dwie osoby roztropne, żadnej ze stron niepodejrzane, które w ten sposób wartość sołectwa na jedną sumę taksując, oznajmią jej wysokość temuż panu lub dziedzicowi do zapłacenia. I tak pan po zapłaceniu owej taksy pieniężnej dla siebie sołectwo otrzyma. Przyczyna: Władysław Jagiełło zabiegał o prawo dziedziczenia tronu polskiego przez jedną z córek. Przywilej nieszawski (1454 r.) [...] Również przyrzekamy, że więcej nigdy nie będziemy od ziemian [rycerstwa] i ich poddanych domagali się spłaty wiardunków [średiowieczna jednostka wagowo‑pieniężna] lub sześciu groszy, lecz zadowolimy się opłatą dwóch groszy z łanu. [...] Przyrzekamy również, że ani żadnych ustaw nie wydamy, ani nie polecimy wzywać ziemian na wojnę bez zgody sejmiku ziemskiego. Przyczyna: Kazimierz dążył do zyskania zgody szlachty na zwołanie pospolitego ruszenia w czasie wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim (1454–1466). Przywilej piotrkowski (1388 r.) [...] postanawiamy, że poddanym naszym, jakiegokolwiek stanu by nie byli, dóbr nie odbierzemy ani nie skonfiskujemy, ani my, ani nikt z naszych urzędników zanim wpierw sprawy tej sędziowie nasi razem ze szlachtą i baronami, nie rozsądzą i wyroku nie wydadzą. Przyczyna: Władysław Jagiełło dążył do umocnienia swojej władzy po swoim wyborze na tron polski. Przywilej jedleneńsko‑krakowski (1430–1433 r.) [...] przyrzekamy najuroczyściej, że żadnego obywatela [rycerza] osiadłego za popełnioną winę lub przestępstwo nie będziemy więzić i karać nie dozwolimy, aż gdy o nim sądowo i dowodnie przekonanym [zostaniemy] i nam jako staroście naszemu przez sędziego tej ziemi, w którym tenże obywatel zamieszkał, wydanym zostanie, wyjąwszy takiego, który by schwytany był na kradzieży lub [...] podpaleniu, rozmyślnym zabójstwie, porywaniu panien lub niewiast, łupieży i pustoszeniu włości [...]. Przyczyna: Władysław Jagiełło chciał zyskać poparcie na dziedziczenie tronu przez syna (późniejszego Warneńczyka). Przywilej piotrkowski (1496 r.) [...] O wolności żeglugi na rzekach Postanowiliśmy, aby żegluga na rzekach Królestwa naszego, w górę i na dół, z wszelkiego rodzaju towarami była wolna dla wszystkich ludzi jakiekolwiek stanu, zakazując wszelkie przeszkody i cła [...] O synach kmiecych Dalej, zaradzając dowolności młodzieży plebejskiej, jak i opustoszeniu dóbr, postanowiliśmy, aby tylko jeden syn ze wsi od ojca mógł odchodzić do służby, a szczególnie do nauki albo do rzemiosła. Kiedy zaś powróci, powinien otrzymać świadectwo od pana obszaru, z którym jako wyzwolony, może iść do rzemiosła albo do służby [...] O nieprzyjmowaniu plebejuszów do wyższych godności kościelnych Postanowiliśmy, aby do poszczególnych kapituł pierwszorzędnych kościołów, tj. gnieźnieńskiego, krakowskiego, włocławskiego, poznańskiego i płockiego, przyjmowali byli tylko tubylcy Królestwa Polskiego, rodu szlacheckiego po ojcu i matce. [...] O dopuszczalnej ilości plebejuszów Pozwalamy dopuścić do kapituł plebejskiego rodu doktorów: jednego z teologii, jednego z prawa kanonicznego, a jednego z medycyny - względnie po dwóch z teologii i prawa, a jednego z medycyny. Zakaz wychodzenia z Królestwa w porze żniw Ponieważ liczni mężczyźni i kobiety z ziem mazowieckich i innych ziem Królestwa Polskiego w czasie żniw zwykli udawać się do Śląska i Prus, skutkiem czego w ziemiach polskich niełatwo dostać robotników i służby, przeto zarządzamy, aby wszyscy tacy przez władzę byli zatrzymani i oddani do robót ziemianom. [...] Zakaz posiadania dóbr ziemskich przez mieszczan i plebejów Dalej postanowiliśmy, że mieszczanom i plebejuszom nie wolno dóbr ziemskich kupować, dzierżawić lub posiadać, a to dlatego, że oni posiadając takie dobra zwykli szukać sposobności uwolnienia się od wypraw wojennych. A którzy już weszli w posiadanie dóbr ziemskich, mają je do pewnego czasu sprzedać, pod karą”. Przyczyna: Rycerstwo żądało przywilejów w zamian za udział w wyprawie wojennej na Mołdawię.