Schemat interaktywny. Schemat składa się z głównego prostokąta, od którego odchodzą kolejne prostokąty. Rodzaje adaptacji filmowych. Geoffrey Wagner. Transpozycja: 1. Proste przeniesienie powieści na ekran.
Ogrodzieniec
Zamek w Ogrodzieńcu w zimowej scenerii stał się tłem wydarzeń Zemsty w ekranizacji Andrzeja Wajdy (2003). Jak mówił sam reżyser: „Utwór ten przeniosłem na ekran niemal w całości, bez żadnych przeinaczeń”. Zdjęcie przedstawia ruiny zamku. Zamek znajduje się na wzniesieniu. Wokół leży cienka warstwa śniegu. Komentarz: 2. Zmiana oryginału literackiego jako efekt świadomego zamysłu. adaptatoraIzabela Łęcka
Barbara Tyszkiewicz w roli Izabeli Łęckiej w filmie Wojciecha Jerzego Hasa Lalka (1968). Wprawdzie film jest dość wierną ekranizacją powieści Prusa, jednak reżyser zrezygnował z przeniesienia na ekran niektórych jej części, np. z pamiętnika subiekta. Na zdjęciu znajduje się młoda kobieta. Ma pociągłą twarz oraz niebieskie oczy. Na głowie ma kapelusz z kwiatami. Kobieta uśmiecha się. Trzyma w ręku wzorzysty parasol. Analogia: 3. Dalekie odejście od tekstu literackiego i jednoczesne stworzenie dzieła zupełnie innego od oryginału.
Tron we krwi Akiry Kurosawy (1957) to opowieść oparta na fabule Makbeta Szekspira, przenosząca akcję brytyjskiego dramatu w czasy feudalnej Japonii. Ilustracja przedstawia plakat filmowy. Na plakacie znajdują się mężczyzna i kobieta. Mężczyzna trzyma broń, a kobieta stoi na balkonie. Za nią na ścianie jest plama krwi. W tle plakatu jadą żołnierze na koniach. W dolnej części plakatu znajdują się napisy w języku japońskim. Michael Klein, Gillian Parker. Translacja: 4. Wierne opowiadanie.
Film 300 Zacka Snydera i Noama Murro (2006) to wierna ekranizacja powieści graficznej Franka Millera, zrealizowana w technice łączącej zdjęcia z ilustracjami. Zdjęcie przedstawia walczących ze sobą wojowników. Mają tarcze oraz dzidy. Reinterpretacja: 5. Zachowanie jedynie podstawowego szkieletu opowiadania.
Tytus Andronikus w reżyserii Julie Taymor (2000) z reguły podąża za oryginalnym tekstem Szekspira, jednak wnosi do filmu elementy współczesnej scenografii i współczesne konteksty. Ilustracja przedstawia plakat filmowy. Znajduje się na nim mężczyzna pomalowany na niebiesko. Na górze plakatu znajduje się napis Anthony Hopkins. Na dole jest napis Titus. Odrębne dzieło: 6. Potraktowanie oryginału jako okazji do stworzenia odrębnego dzieła.Kurtz
Marlon Brando jako pułkownik Kurtz w filmie Czas Apokalipsy Francisa Forda Coppoli (1979). Obraz ten jest inspirowany powieścią Josepha Conrada Jądro ciemności, a także poematem T.S. Eliota Wydrążeni ludzie i dziennikami Michaela Herra z wojny wietnamskiej. Na zdjęciu łysy dojrzały mężczyzna. Ma wyciągnięty plac wskazujący. Na palcu znajduje się ważka. Mężczyzną patrzy na nią. Andrew Dudley Zapożyczenie: 7. Opieranie się na możliwości wyboru z tekstu literackiego idei, poszczególnych elementów czy tematu.Kamienie
Odtwórcy głównych ról w filmie Roberta Glińskiego Kamienie na szaniec (2014), będącego adaptacją powieści Aleksandra Kamińskiego. Film nie jest wierny książce, reżyser skupił się na wątku przyjaźni i braterstwa, zmienił również sposób ukazania głównych postaci: nie uczynił z nich urodzonych bohaterów. Na zdjęciu czworo młodych mężczyzn. Mężczyźni siedzą na krzesłach. Transformacja: 8. Zmiana tego, co literackie, na filmowe.Pan Tadeusz
Kadr z filmu Pan Tadeusz w reżyserii Andrzeja Wajdy (1999) jest adaptacją epopei Adama Mickiewicza pod tym samym tytułem. Bohaterowie nie mówią dokładnym językiem z oryginału. Dialogi zostały opracowane przez Piotra Wereśniaka, scenarzystę filmowego. Na zdjęciu para mężczyzny i kobiety. Obejmują się. Mężczyzna ubrany jest w strój wojskowy i ma zabandażowaną rękę. Kobieta jest ubrana we wzorzystą suknię i ma wianek we włosach. W tle znajduje się dworek. Skrzyżowanie: 9. Zachowanie tekstu oryginalnego w najwyższym możliwym stopniu, a przeróbka jest bardziej spojrzeniem filmu na literaturę niż adaptacją sensu stricto.Sanatorium
Film Wojciecha Jerzego Hasa Sanatorium pod klepsydrą (1973) to swobodna adaptacja prozy Brunona Schulza, głównie oparta na opowiadaniu o tym samym tytule oraz na motywach z pisarstwa Schulza Ilustracja przedstawia plakat filmowy. Na górze znajduje się duży napis HAS. Pod spodem jest mniejszy napis Sanatorium pod klepsydrą. Na dole plakatu znajduje się głowa dojrzałego mężczyzny. Głowa leży zwrócona lewym profilem do widza.